Het gebied Rijnland bestaat uit 4 landschapstypen:

• Zand: duingebied en bollenstreek (lichtbruin op de kaart);
• Veen: veenweiden en Greenport Boskoop (paars op de kaart);
• Zout: droogmakerijen en Greenport Aalsmeer (grijsblauw op de kaart);
• Steen: stedelijk gebied en Schiphol (lichtgrijs op de kaart).

Water en bodem zijn altijd al sterk bepalend geweest voor de ontwikkeling en de inrichting van het landschap. Ook nu zijn het de pijlers voor de ruimtelijke ordening en de functies van het landschap.

Boezemstelsel

Dwars door het gebied loopt het Rijnlandse boezemstelsel. Dit verbindt de verschillende landschappen met elkaar. Het boezemstelsel bestaat uit meren, plassen en vaarten op -0,64 meter NAP. Via het boezemstelsel wordt het water uit de 200 polders (met 375 poldergemalen) afgevoerd naar de 4 boezemgemalen van Rijnland. De gemalen verspreiden het water vervolgens naar de Noordzee, deels via het Noordzeekanaal en deels via de Hollandse IJssel. Naast het boezemstelsel beheert Rijnland 12.000 kilometer watergangen en 100.000 waterstaatkundige objecten zoals bruggen, sluizen en duikers. Het watersysteem van Rijnland is op zijn beurt weer onderdeel van het stroomgebied van de Rijn, de rivier waaraan het gebied en Hoogheemraadschap van Rijnland hun naam danken.